İlim ve Kültür
İlim ve Kültür
Kozluk, bölgede birçok âlimin uğradığı veya yaşadığı verimli yerlerden biri olmuştur. Medrese eğitim-öğretiminin azaldığı son yüzyılda, yörede olduğu gibi Kozluk ve çevresinde bu öğretim metodu uzun yıllar devam etmiş ve birçok değerli insan yetişmiştir.
Kozluk ilçe merkezinde en az üç yerde, ilçeye bağlı yerleşim birimlerinin de bir kısmında fedakâr insanlar sayesinde medrese eğitim-öğretimi devam etmiştir. Yakın tarihe kadar çevre il ve ilçelerinden gelenlerin yanında Konya, Bursa, Balıkesir gibi birçok uzak illerden gelip Kozluk’ta tahsilde olmuştur. Buralarda yetişen insanlar, ülkenin değişik yerlerinde mesleklerini icra ederek yararlı olmaya çalışmışlardır. Bunlardan değişik ilahiyat fakültelerinde akademisyen olarak görev yapanları da vardır.
Büyük bir zat olan Şemdin Ağa-i Arabî, Şeyh Mahmud Bayraktar, büyük bir alim olan Haccu’l-Hal, Molla Said-i Muhacir, Seyyid Ahmed Haşimi, Molla Alaaddin (Müftü), Molla Cemil (Müftü), Molla Hasib (Müftü), Molla Enver, Molla Muzaffer, Molla Sabri… Medrese eğitim-öğretimi ve yapılan irşad faaliyetlerinin ilçeye psiko-sosyolojik birçok faydası olmuştur. İnsanlar arasında güven, dayanışma, saygı, sevgi, hak-hukuk gözetme, ülke yararını önde tutma, misafirperverlik, fedakârlık ve daha birçok insanî duyguların gelişmesi ve insanlar arasında meydana gelen anlaşmazlıkların çözümünde etkili olmuştur.
İlçe inanç turizmine de sahiptir. Şeyh Muhammed Zîlî Hazretlerinin yattığı yer olan Zilan ziyareti ve Geçitaltı (Koh) köyündeki su kaynağı ile ilgili ziyaret; senenin belli günlerinde, çevreden ve değişik yerlerden insanlar buralarda bir araya gelmektedir. Kozluk’un Doğu tarafında, 20 km mesafede bulunan ve eskiden Kozluk sınırları dâhilinde bulunan Veysel Karanî ziyareti ise, sene içinde belli ziyaret günleri olmakla beraber, yıl boyu ziyarete açıktır. Kozluk’ta kaldıktan sonra, Veysel Karanî ziyaretine uğrayan Evliya Çelebi şöyle demektedir:
“Ertesi gün çok sayıda asker ile doğu tarafına gidip sarp, kayalık yerleri geçerek Hazret-i Sultan Üveys türbesinde menzil aldık. Hazo toprağında, dereli-tepeli kayalık bir yerde, küçük pınarlar kenarında, büyük bir türbe medfundur. Bu Üveys, Veysel Karanî değildir. Onun kabri Yemen’de, Karan şehrindedir. Bu Üveys hazretleri Abbasîlerden bir sultan iken kutubluğa erişmiş ve ahiret sultanı olmuştur”.38
Bu ve benzeri ziyaret yerleri, ziyaret günlerinde insanların akınına uğramakta ve bir canlılık yaşanmaktadır.
Kaynakça
*Batman Valiliği, I. Uluslararası Batman ve Çevresi Tarihi ve Kültürü Sempozyumu, 2. cilt, s. 30-43
38. Evliya Çelebi a.g.e, s.477
